Wystawa medali papieskich z kolekcji ks. dr. Jana Stachowiaka
Ponad 200 medali papieskich z kolekcji ks. dr. Jana Bogumiła Stachowiaka można oglądać w Pałacu Królewskim – Muzeum Miejskim we Wrocławiu. Zbiór medali został przekazany przez kolekcjonera bp. Edwardowi Janiakowi dla diecezji kaliskiej. Wystawa we Wrocławiu potrwa do 2 października br.
Na wernisażu wystawy pt. „Medale Papieskie” obecny był biskup kaliski Edward Janiak, który przybliżył postać ks. dr. kan. Jana Bogumiła Stachowiaka. – Ks. Jan jest wybitnym znawcą miniaturowych dzieł sztuki, którymi są numizmaty i medale. Poświęcił im kilkanaście publikacji naukowych i zgromadził wielką kolekcję złożoną z prawie 8 tys. monet i ok. 10 tys. medali. Z biegiem czasu, z uwagi na kradzieże uszczuplające jego kolekcję i pogarszający się stan zdrowia, zmuszony był do stopniowego wycofywania się z działalności numizmatycznej i kolekcjonerskiej. Najcenniejsze obiekty przekazał na moje ręce diecezji kaliskiej 30 listopada 2014 r. podczas uroczystości ku czci św. Andrzeja Apostoła w konkatedrze w Ostrowie Wielkopolskim – mówił ordynariusz diecezji kaliskiej.
Ze względu na stan zdrowia ks. dr Jan Stachowiak nie mógł przybyć na wernisaż.
Informacje nt. zgromadzonych na wystawie zbiorów przekazali: dr Maciej Łagiewski, dyrektor Muzeum Miejskiego we Wrocławiu i Krystyna Zięba, kurator Muzeum Sztuki Medalierskiej – oddziału Muzeum Miejskiego we Wrocławiu.
Przybyli na wernisaż mieli okazję obejrzeć bogatą kolekcję medali papieskich zebranych przez kapłana z diecezji kaliskiej.
Kolekcja zebrana przez ks. dr. kan. Jana Bogumiła Stachowiaka liczy ponad 200 obiektów. Pasjonat szczególnie interesował się medalami papieskimi wydawanymi przez Stolicę Apostolską w XV i XVI w. Badania nad historią ich powstania przeprowadził w Archiwum i Muzeum Watykańskim. Na ten temat napisał pracę doktorską pt. „Medale papieskie z lat 1417-1527”.
Prezentowana kolekcja, zawierająca wiele cennych medali, począwszy od XV w. po czasy współczesne pozwala prześledzić historię medalierstwa papieskiego. W skład zbioru wchodzi także licząca 60 obiektów kolekcja polskich i zagranicznych medali związanych z papieżem Janem Pawłem II.
Obok medali niemal wszystkich papieży zbiór ks. dr. Jana Stachowiaka zawiera medale z różnych okresów działalności Stolicy Apostolskiej i medale związane z wydarzeniami religijnymi.
Z najważniejszych eksponatów można wymienić medal papieża Klemensa XIV wydany z okazji rozwiązania zakonu jezuitów 21 lipca 1773 r. Na medalu widnieje trójka odchodzących jezuitów oraz postacie: Chrystusa, św. Piotra i papieża Klemensa XIV wygłaszającego łacińską maksymę: „Nigdy nie odchodźcie ode mnie wszyscy”. W kolekcji znalazł się też tzw. medal antypapieski wydany w Naumburgu w 1545 r., kiedy to papież Paweł III zaprosił Marcina Lutra na sobór do Trydentu.
Trzon kolekcji duchownego stanowią medale włoskie. Znajdują się tu prace takich artystów jak: Gaspare Morone, Gaspare Mola, artyści z rodu Hamerani, Francesco Bianchi, Ignazio Bianchhi, Pietro Girometti, Giuseppe Girometti, Giuseppe Cerbara, Niccolo Cerbara, Pietro Giampaoli i wielu innych wybitnych medalierów. Współcześni autorzy medali papieskich to m.in.: Angelo Grilli, Luigi Terrugi, Enrico Manfrini, Mauro Baldessari, Raoul Vistoli, Annalisa Massini. Oprócz medali włoskich w kolekcji znajdują się medale wydawane w Niemczech – fragmenty dwóch serii medalierskich emitowanych w Norymberdze w pierwszej połowie XVIII w. oraz medale polskie poświęcone papieżowi Janowi Pawłowi II. Medale papieskie wykonywane są na całym świecie, a projektantami tych dzieł są zarówno uznani artyści medalierzy jak i plastycy amatorzy
W skład prezentowanej kolekcji wchodzą również medale autorstwa Józefa Stasińskiego z Poznania dedykowane ks. Janowi Stachowiakowi oraz kilka prac dokumentujących życie religijne.
Szczegółowe informacje nt. kolekcji można znaleźć w specjalnie wydanym na tę okazję katalogu.
Organizatorami wystawy są: biskup kaliski dr Edward Janiak i dyrektor Muzeum Miejskiego we Wrocławiu dr Maciej Łagiewski.
Ks. dr Jan Stachowiak urodził się 17 lipca 1935 r. w Tłokach k. Wolsztyna. Jesienią 1950 r. podjął naukę w Niższym Seminarium Archidiecezji Poznańskiej w Wolsztynie. Dalszą naukę kontynuował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Święcenia kapłańskie otrzymał 26 maja 1960 r. z rąk abp. Antoniego Baraniaka w Archikatedrze Poznańskiej. Był wikariuszem w Sarnowej, Ostrowie Wielkopolskim, Kępnie, Swarzędzu, Mąkoszycach, Koźminie i Przedborowie, gdzie z czasem objął urząd proboszcza. W grudniu 1999 r. otrzymał tytuł kanonika honorowego Kapituły Konkatedralnej w Ostrowie Wielkopolskim.
Na drogę nauki, której poświęcił się z pełną pasją, wstąpił jak sam o tym mówi żartobliwie, gdy miał zaledwie rok życia. Wtedy mama położyła przed nim książkę, różaniec i srebrną monetę polską z 1932 r. z podobizną Nike. Wybrał monetę i to w opowieściach rodzinnych, tłumaczyło jego późniejszą pasję kolekcjonerską i działania na polu naukowym. Zarówno praca magisterska napisana przez niego w 1979 r. na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim jak i praca doktorska z 1988 r. na Papieskim Wydziale Teologicznym w Poznaniu poświęcone były numizmatyce i medalierstwu.
Zbiór duchownego składa się z 204 miniaturowych dzieł sztuki sakralnej. W jego skład wchodzi 60 medali wydawanych od 1417 r. przez wszystkich papieży dla upamiętnienia najważniejszych wydarzeń ich pontyfikatów. W kolekcji tej, obejmującej medale od papieża Marcina V do papieża Franciszka, brakuje tylko medalu Piusa III, którego pontyfikat w 1503 r. trwał zaledwie 26 dni. W zbiorze jest 60 medali z wizerunkiem św. Jana Pawła II, a pozostałą jego część stanowią medale poświęcone Stolicy Apostolskiej, wśród których jest medal Sede Vacante wydany we wrześniu 1978 r. po śmierci Jana Pawła I.
Ks. dr Jan Stachowiak wraz z kolekcją medali ofiarował do zbiorów Muzeum Diecezji Kaliskiej bogatą bibliotekę numizmatyczną oraz kilkadziesiąt teczek z dokumentacją dotyczącą sztuki medalierskiej i monet papieskich bitych od 1731 r.
Tekst i zdjęcia: Ewa Kotowska-Rasiak/KAI
