70. Rocznica tragicznych wydarzeń w Marchwaczu

Radio Rodzina 00:00 24.01.2015 Aktualności

W sobotę, 24 stycznia od godz. 11.00 rozpoczęły się na Mogile w Marchwaczu uroczystości 70. Rocznicy Pomordowania Mieszkańców Marchwacza. Te tragiczne wydarzenia rozegrały się pod koniec II wojny światowej.

Dokładnie 22 stycznia 1945 r. kiedy front żołnierzy radzieckich przesunął się na zachód w kierunku Kalisza niespodziewanie z pobliskiego lasu do wioski wkroczyły oddziały niemieckie. Mieszkańcy, którzy już świętowali wyzwolenie od okowów wojny, nie spodziewali się tak podstępnego działania Niemców. Ci, pod pretekstem pomocy przy wydobywaniu samochodów z zasp śnieżnych, zwołali do prac dorosłych mężczyzn. Wtedy nastąpiło najgorsze. Wydano rozkaz rozstrzelania wszystkich. Ocalono tylko kobiety i małe dzieci, ale spośród mężczyzn od 16. roku życia tylko nielicznym udało się cudem ocalić życie. Zginęło wówczas 57 mieszkańców Marchwacza oraz 6 Polaków i 12 żołnierzy radzieckich o nieznanych nazwiskach. Od 2000 r., dla uczczenia pamięci pomordowanych, grupa biegaczy z Kaliskiego Towarzystwa Sportowego ”Supermaraton” organizuje bieg spod kaliskiego Teatru. Inicjatorem tego biegania był Piotr Maciejewski, były mieszkaniec Marchwacza i od wielu lat aktywny członek Towarzystwa.

W tym roku do Marchwacza biegło 11 biegaczy: obok samego inicjatora również: Mariusz Kurzajczyk, Tadeusz Tomeczek, Mieczysław Mikołajewski, Jakub Mikołajewski, Witold Sitek, Czesław Fabiański, Marek Frontczak, Paweł Nowak, Andrzej Wolniak i Damian Bugajny. W tym roku supermaratończykom w XVI Biegu po raz pierwszy towarzyszyli rowerzyści z Klubu Turystki Kolarskiej ”Cyklista” ze znanym inicjatorem wielu rajdów rowerowych Bogusławem Monczyńskim. Razem z nim do Marchwacza dojechali: Stanisław Szal, Karol Pietrzak, Krzysztof Cała, Dawid Zieliński i Władysław Stawicki.    

Przy Mogile w Marchwaczu licznie zgromadzili się przedstawiciele władz różnego szczebla. Obecny był poseł Jan Dziedziczak, przedstawiciele: posła do Europarlamentu Andrzeja Grzyba i do Sejmu RP Józefa Rackiego, przedstawicielka Wojewody Wielkopolskiego Piotra Florka pani Sławomira Palacz, przedstawiciel Wicemarszałka Województwa Wielkopolskiego Krzysztofa Grabowskiego. Władze Powiatu Kaliskiego reprezentował Starosta Kaliski Krzysztof Nosal wraz z członkiem Zarządu Benedyktem Owczarkiem. W imieniu władz Gminy Szczytniki obecni byli Wójt Gminy Marek Albrecht i Przewodniczący Rady Bogdan Augustyniak wraz z radnymi. Duchowieństwo reprezentowali ks. Piotr Bałoniak proboszcz Parafii w Rajsku i ks. kan. mjr Eugeniusz Pawlicki.  

Uroczystości uświetniły poczty sztandarowe: Zespołu Szkół w Marchwaczu z liczną delegacją nauczycieli i uczniów z Panią Dyrektor Honoratą Szymańską oraz Ochotniczych Straży Pożarnych z Iwanowic, Krowicy Zawodniej i Radliczyc. Oprawę muzyczną zapewniła  Orkiestra Dęta działająca przy OSP w Iwanowicach, która od 16 lat uczestniczy w tych uroczystościach. Na uroczystość przybyli też inni zaproszeni goście, rodziny pomordowanych, mieszkańcy Marchwacza.
Po odczytaniu apelu pomordowanych ks. proboszcz poprowadził modlitwę w ich intencji, a następnie przybyłe delegacje w asyście werbli złożyły wieńce i zapalone znicze.

Następnie orkiestra, poczty sztandarowe i zaproszeni goście uformowali pochód i wszyscy przemaszerowali do Zespołu Szkół w Marchwaczu, gdzie miała miejsce druga część uroczystości. Rozpoczęła się ona mszą św. koncelebrowaną w intencji pomordowanych w 1945 r. mieszkańców Marchwacza, podczas której oprawę muzyczną zapewniła Orkiestra Dęta z Iwanowic. Ks. proboszcz w homilii nawiązał do odczytanej Ewangelii o ”ośmiu błogosławieństwach na górze” i podkreślił, że Chrystus zaprasza nas do bycia szczęśliwymi. Szczęśliwi to ”…ludzie ubodzy w duchu, to ci, którzy zrozumieli, że prawdziwym bogactwem jest Bóg i Jego Miłość. To ci, którzy zrozumieli, że przed Bogiem nie trzeba wykazać się własnym bogactwem, ale stać z pustymi rękoma, aby On napełnił je swoimi dobrami”.   

Wprowadzeniem do przedstawienia artystycznego, nawiązującego do tragicznych wydarzeń i przygotowanego przez nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół w Marchwaczu, był wiersz parafianina pana Andrzeja Kobierskiego, odczytany przez samego autora. Występ grupy uczniów, dobór tekstów i pieśni patriotycznych był pięknie przygotowany, a jego punktem kulminacyjnym był apel pomordowanych.

Po prezentacji uczniów spośród zaproszonych gości głos zabrał Poseł na Sejm RP Jan Dziedziczak, który przypomniał zebranym, ile zawdzięczamy poprzednim pokoleniom oraz wskazał na rodzinę, w której uczymy się wartości patriotycznych. Występujący po nim Wójt Gminy Szczytniki Marek Albrecht, zaznaczył, że ”…spotykamy się dzisiaj, aby oddać hołd tym, którzy polegli wbrew swojej woli, oddając w ten sposób życie za Ojczyznę. Spotykamy się także po to, aby nasza żywa pamięć o minionych wydarzeniach – inspirowała każdego do refleksji, iż nikt nie ma prawa, niezależnie od okoliczności, do odbierania godności i życia drugiemu człowiekowi”. Zaznaczył m.in., że patron Szkoły Podstawowej w Marchwaczu Stanisław Aleksandrzak, więzień obozu koncentracyjnego, afirmował w swoich wierszach piękno ludzkiego życia i trudu pracy, a patron Gimnazjum w Marchwaczu Jan Paweł II, robotnik kamieniołomów w czasie wojny, jako jeden z ważnych celów wytyczył sobie obronę pokoju w wymiarze globalnym, apelując jednocześnie do Polaków i całego świata o ludzi sumienia.    

Ogromne wrażenie na zebranych zrobił przekaz żywego świadka tych wydarzeń pana Mariana Maciaszczyka, który był gościem Uroczystości. Jak sam podkreślił to matka kazała przebrać mu się za dziewczynę, w ten sposób zapewne ratując mu życie, gdyż  Niemcy już po rozstrzelaniu mieszkańców przeszukiwali domostwa, czy ktoś z mężczyzn się nie ukrył. Wszyscy byli zgodni, że trzeba pielęgnować te wspomnienia dla prawdziwości przekazu, ale też po to, aby się one już nigdy nie powtórzyły.   

Podsumowaniem oficjalnej części uroczystości był występ Orkiestry Dętej z Iwanowic, która zaprezentowała utwory wojskowo-patriotyczne.
 

Tekst i zdjęcia: Robert Lis - Dziękujemy!