Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie otrzymał tytuł Bazyliki Mniejszej
Abp Stanisław Gądecki przewodniczył uroczystości nadania kościołowi pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie tytułu Bazyliki Mniejszej. Fara krotoszyńska jest trzecim kościołem w diecezji kaliskiej, któremu będzie przysługiwać ta godność.
W słowach powitania biskup kaliski Edward Janiak dziękował kapłanom i wiernym, którzy zaangażowali się w starania o nadanie świątyni tytułu bazyliki. – Niech ta dzisiejsza uroczystość zanosi do nieba nasze dziękczynienie za żywy Kościół, młodzież, dzieci. Dziękując za Kościół wypraszamy też dar wiary i opieki nad naszą ojczyzną. Z pokorą prosimy, aby w tych niełatwych czasach byli odważni świadkowie Chrystusa, żeby w tej Europie dawali świadectwo miłości do Pana Boga i Kościoła – powiedział hierarcha.
Dekret Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów z 10 maja 2019 r. nadający kościołowi pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie tytuł Bazyliki Mniejszej odczytał bp Łukasz Buzun. - Na prośbę Jego Ekscelencji Edwarda Janiaka, Biskupa Kaliskiego, przedłożoną w piśmie z dnia 3 grudnia 2018 roku, wyrażającą życzenie duchowieństwa oraz wiernych Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów na mocy szczególnych uprawnień udzielonych jej przez Ojca Świętego Franciszka, nadaje kościołowi parafialnemu pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie zaszczytny tytuł Bazyliki Mniejszej, wraz ze wszystkimi przysługującymi prawami i przywilejami liturgicznymi, przy równoczesnym zachowaniu wskazań, które powinny być przestrzegane, zgodnie z dekretem O Tytule Bazyliki Mniejszej, wydanym 9 listopada 1989 roku – napisano w dekrecie.
W homilii abp Stanisław Gądecki odwołując się do dzisiejszej Ewangelii zaznaczył, że w dzisiejszych czasach można spotkać mnóstwo chrześcijan, którzy są przekonani, że można realizować Ewangelię omijając Golgotę. - Oczywiście, że można. Wielu ludzi, o których jest mowa w Ewangelii, nie weszło na Golgotę. Nie uczynił tego ani Herod, ani Piłat, Judasz, Annasz, ani Kajfasz. Nie uczynili tego faryzeusze ani uczeni w Piśmie. Nikt z nich nie wybrał dobrowolnie drogi krzyża. Tylko niewielka garstka Jego uczniów wybrała dobrowolnie ścieżkę, którą wytyczył im Zbawiciel. A dzisiaj - po dwudziestu wiekach chrześcijaństwa - Kościół otacza ich chwałą największych bohaterów – podkreślał metropolita poznański.
Zauważył, że Jezus i jego autentyczni uczniowie czerpali siłę do przyjęcia krzyża jako znaku miłości z modlitwy. - Na pierwszym miejscu była to więź modlitwy z Bogiem. Modlitwa poprzedzała wszystkie ważne momenty działalności Jezusa i była dla Niego oraz Jego uczniów źródłem siły – stwierdził kaznodzieja.
Dodał, że drugim źródłem była więź Chrystusa z uczniami. - Uczniowie pozostawali w rzeczywistej relacji do Jezusa, dzielili z Nim Jego sposób życia i wiele rozmawiali. Dzięki temu byli podatni na formację w szkole Jezusa i mogli zobaczyć różnicę między tym, czego uczył ich Jezus, a swoimi własnymi oczekiwaniami i przekonaniami – mówił duchowny.
Wskazał też na trzecie źródło, czyli bycie Jezusa wśród tłumów i służenie tym, którzy byli głodni i cierpiący, fizycznie i duchowo.
Nawiązując do uroczystości nadania krotoszyńskiej świątyni tytułu Bazyliki Mniejszej zaznaczył, że po raz pierwszy taki tytuł nadał papież Pius VI kościołowi św. Mikołaja w Tolentino w 1783 r. - Dekret Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów - zatytułowany Domus Ecclesiae (9.11.1989) - wspomina, iż papieże obdarzają tym tytułem kościoły wyróżniające się wartością kulturową i duszpasterską, posiadające ściślejszy związek z katedrą św. Piotra na Watykanie – przypomniał abp Gądecki.
Akcentował, że tego rodzaju kościołom Kongregacja Kultu Bożego stawia wysokie wymagania, takie jak staranne głoszenie Słowa Bożego, czy sprawowanie liturgii - a zwłaszcza Eucharystii, które winno być tam wzorem dla innych kościołów, także pod względem czynnego uczestniczenia wiernych, do czego winni oni być przygotowywani przez konferencje liturgiczne. - Kościoły te winny być ośrodkami pulsującymi aktywnym życiem duszpasterskim, szerszą dostępnością do Eucharystii, do sakramentu pokuty i pojednania oraz innych sakramentów. Z tej racji winny one dysponować większą ilością spowiedników, którzy byliby dostępni dla penitentów – podkreślał celebrans.
Dodał, że w bazylice powinna mieć miejsce wieczysta Adoracja Najświętszego Sakramentu. - Wierni winni mieć tam możliwość czynnego uczestnictwa w recytacji Jutrzni i Nieszpór. Natomiast w okresie Wielkiego Postu bazylika taka winna – rzymskim zwyczajem - stawać się kościołem stacyjnym – mówił przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski.
Zaznaczył, że wierni, którzy pobożnie nawiedzą taką świątynię i będą w niej uczestniczyć w świętej liturgii lub przynajmniej odmówią „Ojcze nasz” i „Wierzę w Boga” pod zwykłymi warunkami (stan łaski uświęcającej, Komunia św. i modlitwa według intencji Ojca Świętego) mogą tutaj uzyskać odpust zupełny w specjalnie wyznaczone dni.
- W szczególnym momencie nadania temu kościołowi tytułu bazyliki Mniejszej pragnę jak najserdeczniej podziękować Ojcu Świętemu Franciszkowi za jego życzliwość dla tutejszego kościoła. Księdzu biskupowi Edwardowi i jego współpracownikom serdeczne podziękowania za wszelkie starania, jakie podjęli w celu nadania honorowego tytułu tutejszej kolegiacie – dziękował metropolita poznański, który życzył proboszczowi, wikariuszom i wiernym, aby starannie wypełniali zadania, dla których ten kościół otrzymał tytuł Bazyliki Mniejszej.
W procesji z darami rodzina bł. bpa Michała Kozala przyniosła relikwie błogosławionego uroczyście przekazane w katedrze włocławskiej, przedstawiciele Rady Parafialnej wręczyli herby: Watykanu, papieża Franciszka oraz biskupa kaliskiego Edwarda, które zawisną w nowej bazylice, młodzież przyniosła akwarele przedstawiające nową bazylikę, które będą ofiarowane abp.
Stanisławowi Gądeckiemu, bp. Edwardowi Janiakowi oraz proboszczowi ks. Aleksandrowi Genderze, ministranci ofiarowali kielich – dar od ks. prał. Adama Modlińskiego, ampułki z winem i wodą oraz patenę z chlebem - dar dla bazyliki od księży posługujących w parafii.
W słowach podziękowania ks. prał. Aleksander Gendera podkreślał, że inspiracja przygotowania kościoła do tytułu Bazyliki Mniejszej pochodzi od biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka. – Szczególnie dziękuję Księdzu Biskupowi za trud pasterski, szczególnie za podjęte starania, których ukoronowaniem jest dzisiejsza uroczystość – mówił proboszcz parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie., który słowa wdzięczności skierował też do parafian i mieszkańców Krotoszyna za przywiązanie do tej świątyni.
Odczytany został także list premiera Mateusza Morawieckiego.
Po Mszy św. abp Stanisław Gądecki poświęcił pamiątkową tablicę umieszczoną na frontonie kościoła.
Na uroczystości byli też obecni m.in. biskup kaliski Edward Janiak, biskup pomocniczy diecezji kaliskiej Łukasz Buzun, ks. prał. senior Kazimierz Ciszewicz, wieloletni proboszcz krotoszyńskiej Fary, ks. prał. Adam Modliński, poprzedni proboszcz, ks. prał. Aleksander Gendera, obecny proboszcz, duchowni diecezjalni i zakonni, osoby życia konsekrowanego, przedstawiciele władz i bardzo licznie zgromadzeni wierni.
Bazylika pw. św. Jana Chrzciciela jest trzecim kościołem w diecezji kaliskiej, któremu będzie przysługiwać ta godność. Dwa pozostałe to: Narodowe Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu oraz Bazylika pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Twardogórze.
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie pochodzi z XVI w. Kasztelan poznański Jan Rozdrażewski w 1592 r. rozpoczął budowę pierwszej świątyni murowanej w Krotoszynie z przeznaczeniem dla Braci Czeskich. Kościół został ukończony w 1597 r. Po śmierci fundatora kościoła w 1600 r. wdowa po nim Katarzyna z Potulickich przeszła na katolicyzm i przekazała świątynię katolikom.
W uroczystość Zesłania Ducha Świętego, 10 czerwca 1601 r., biskup poznański Wawrzyniec Goślicki dokonał konsekracji kościoła. Od tego momentu świątynia pw. św. Jana Chrzciciela w Krotoszynie pełniła funkcję kościoła parafialnego.
Na bogate wyposażenie kościoła miał wpływ syn fundatora Jan, a także jego potomek Jakub. Manierystyczny ołtarz główny powstał około 1630 r. Do najstarszych ołtarzy bocznych należą: Matki Bożej Literackiej (1631 r.) i Matki Bożej Różańcowej (konsekrowany w 1643 r.). Do najstarszych zabytków kościoła należy grupa figur na belce tęczowej z I ćw. XVII w., ambona o cechach manierystycznych i późnorenesansowych z 1645 r., chrzcielnica barokowa z czarnego marmuru z miedzianą czaszą z 1647 r.
Podczas okupacji niemieckiej kościół zamieniono na magazyn wojskowy, a wyposażenie zdewastowano. Po zakończeniu II wojny światowej świątynia i życie parafialne wymagało odbudowy. Prace remontowe rozpoczął ks. Franciszek Winiecki, a kontynuował je kolejny proboszcz ks. Teodor Kaczmarek. Na szczególne uznanie zasługuje renowacja kościoła i jego wyposażenia, której dokonał ks. Franciszek Jeliński. Fara została wzbogacona o nowe stylizowane konfesjonały i obraz Matki Boskiej Nieustającej Pomocy. W 1956 r. ściany w części przy sklepieniu zostały przyozdobione 12 malowidłami scen biblijnych autorstwa Wacława Taranczewskiego.
Kolejni proboszczowie ze starannością odnawiali elementy wyposażenia. W 1966 r. ks. Wiktor Miedziński z okazji Milenium Chrztu Polski umieścił w kościele nowe dzwony jako wotum wdzięczności. W 2000 r. ks. Kazimierz Ciszewicz odnowił główny ołtarz i przygotował boczną kaplicę św. Ekspedyta do całodziennej adoracji Najświętszego Sakramentu. W latach 2004-2013 ks. Adam Modliński dokonał gruntownego remontu kościoła i bocznych ołtarzy. W 2014 r. staraniem ks. Aleksandra Gendery kaplicy adoracji Najświętszego Sakramentu nadano imię św. Jana Pawła II i zamontowano nowy witraż z wizerunkiem świętego. W 2016 r. z okazji jubileuszu 1050. rocznicy chrztu Polski bp Edward Janiak poświęcił nowy ołtarz i ambonę zbudowane jako wotum wdzięczności.
W kościele odbywa się całodzienna adoracja eucharystyczna. W wizerunku Matki Boskiej Literackiej czcią otaczana jest Maryja, nazywana Troskliwą Opiekunką Życia. Pielęgnowana jest także pamięć i kult świętego męczennika biskupa Michała Kozala, który w krotoszyńskiej farze był ochrzczony, służył jako ministrant i odprawił pierwszą w swoim życiu Mszę św.
Tekst za: Ewa Kotowska-Rasiak/KAI
Zdjęcia: ks. Mateusz Puchała/Radio Rodzina Kalisz
